بررسی اثرات کاربرد لجن فاضلاب بر شاخصهای سلامت خاک و زه آب در کشت گیاه گندم

ضایعات آلی، مانند لجن فاضلاب بطور گسترده ای بمنظور بهبود کیفیت خاک استفاده میشوند. لجن فاضلاب میتواند قدرت تولیدی گیاهان را بدلیل داشتن مقادیر قابل توجهی از عناصر نیتروژن/ فسفر/ پتاسیم و عناصر غذائی دیگر را افزایش دهد. لجنهای فاضلاب حاوی عناصر سنگین و باکتریهای عامل بیماری هستند که میتوانند خاک و آبهای زیرزمینی را آلوده کنند و وارد زنجیره غذائی شوند و سلامتی انسان و حیوان را بخطر بیندازد. این مطالعه در شرایط گلخانه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه سطح لجن( 0، 50 و100) تن در هکتار در ستونهای خاک از جنس پلی اتیلن با ارتفاع 50 و قطر20 سانتی متر انجام گرفت. 5 دوره آبیاری در طول دوره 4 ماه رشد گندم مطابق با نیاز گندم انجام گرفت. در هر دوره زه آبهای خروجی جمع آوری و غلظت نیترا ت ، فسفر، عناصر سنگین ، باکتریهای بیماری زا، آلودگی انگلی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که افزودن لجن فاضلاب باعث افزایش مقدار نیتروزن، فسفر، ece و عناصر سنگین در خاک شد..همچنین باعث افزایش وزن و تعداد دانه ها، غلظت عناصر آهن روی سرب در کاه وآهن وروی در دانه گندم شد. نتایج نشان داد که لجن فاضلاب اثر معنی داری برغلظت فلزات سنگین در زه آبها دارد که مقدار آن بجز کادمیوم، از مقادیر مجاز برای آب آشامیدنی تجاوز نکرد. بعد از کاربرد لجن فاضلاب در خاک افزایش معنی داری در باکتریهای سالمونلا، کلی فرم، هتروتروفیک و تخمهای انگل و همچنین مقادیر فسفات، نیترات ec در زه آبها مشاهد شد. غلظت نیترات در زه آبهای تیمار شاهد بیشتر بود که در نتیجه کاربرد کود اوره در دو زمان میباشد. بنظر میرسد که باکتریهای بیماری زای اضافه شده به خاک از لجن فاضلاب قادر به انتقال در پروفیل خاک هستند. این توانائی باکتریها اهمیت زیادی در آلودگی آبهای سطحی و زیر زمینی دارد. بنابراین پیشنهاد میشود که قبل از استفاده از لجن بعضی تغییرات مانند کمپوست کردن و خشک کردن برای کاهش پاتوژنها مخصوصا باکتریهای روده ای در آن، انجام گیرد و مقدار کاربرد لجن در خاک باید بر اساس نیاز نیتروژن محصولات بمنظور اجتناب از خطرات همراه با افزایش نیترات در خاک و آبهای زیر زمینی در نظر گرفته شود. همچنین لازم است که پیش از توصیه کاربرد لجن حد آستانه سمیت برای هر فلز بسته به نوع گیاه، خاک و شرایط محیطی مکان کاربرد لجن تعئین گشته و مقادیر کاربرد لجن بر اساس آن توصیه شود.